Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2009

Νόμος Πλάισιο

Σήμερα που η αντιδραστική νεοφιλελεύθερη πολιτική πλήττει ολοένα και περισσότερους τομείς, το πανεπιστήμιο δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Είναι άλλωστε εμφανής η κλιμακούμενη προσπάθεια των εκάστοτε κυβερνήσεων(ΠΑ.ΣΟ.Κ-Ν.Δ.)για αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που διέπει το πανεπιστήμιο, ώστε να αλλάξει το καθεστώς λειτουργίας του και να παρεμποδιστεί η δράση του φοιτητικού κινήματος. Μέρος της προσπάθειας αυτής αποτέλεσε η ψήφιση του νέου νόμου πλαίσιο στις 8 Μαρτίου 2007.Οι φοιτητές, ωστόσο, μέσα από καταλήψεις-πορείες-διαδηλώσεις κατόρθωσαν ο νόμος αυτός να μείνει στα χαρτιά μέχρι σήμερα, που ουσιαστικά εφαρμόζεται για πρώτη φορά.

Τι περιλαμβάνει όμως ο νόμος πλαίσιο;

Άσυλο: Το άσυλο αποτελεί κεκτημένο του ευρύτερου λαϊκού κινήματος (από το 1965) και βασική δημοκρατική ελευθερία όλων μας. Στόχος του δεν είναι απλώς η κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας στην έρευνα και διδασκαλία, αλλά και η ελεύθερη διακίνηση ιδεών και η διασφάλιση της ελεύθερης πολιτικής δράσης έναντι στην ολοένα και πιο εντεινόμενη κρατική καταστολή. Ο νέος νόμος πλαίσιο προωθεί το χωροταξικό επαναπροσδιορισμό του ασύλου, καθώς και την αλλαγή του τρόπου άρσης του. Συγκεκριμένα, το άσυλο θα καλύπτει μόνο τους χώρους όπου διεξάγεται διδασκαλία και έρευνα. Άσυλο, λοιπόν, δε θα υπάρχει σε χώρους εξωτερικούς ή εσωτερικούς, αλλά ούτε και στις αίθουσες όταν δε γίνεται μάθημα και έρευνα (π.χ. κατά τη διεξαγωγή μιας γενικής συνέλευσης). Επίσης, ενώ με τον
παλιό νόμο πλαίσιο η άρση του ασύλου γινόταν με ομοφωνία του Πρυτανικού Συμβουλίου για τα ΑΕΙ και του Συμβουλίου για τα ΤΕΙ, πλέον μπορεί να γίνει με απλή πλειοψηφία αυτών.

2N(Αιώνια φοίτηση):Σύμφωνα με το νέο νόμο πλαίσιο ορίζεται ανώτατο χρονικό όριο φοίτησης τα 2ν έτη μετά το πέρας των οποίων οι φοιτητές θα διαγράφονται από τις σχολές. Η επιχειρηματολογία από πλευράς Υπουργείου στηρίζεται στην οικονομική επιβάρυνση του πανεπιστημίου λόγω των αιώνιων φοιτητών, κάτι που δεν ισχύει αφού όλες οι φοιτητικές παροχές (π.χ.πάσο) διακόπτονται μετά τα ν+2 έτη φοίτησης. Το μέτρο αυτό στοχεύει στη συνολικότερη πειθάρχηση του φοιτητή απέναντι στους καθηγητές και εντατικοποιεί την καθημερινότητά του, αναγκάζοντάς τον να ασχολείται μόνο με εκπαιδευτικές υποχρεώσεις και περιορίζοντας τον ελεύθερο χρόνο του.

Διάρκεια εξαμήνων – Εξεταστικές περίοδοι: Κάθε εξάμηνο θα διαρκεί τουλάχιστον δεκατρείς πλήρεις εβδομάδες διδασκαλίας. Διαφορετικά (σε περίπτωση δηλαδή της παραμικρής κινητοποίησης), το εξάμηνο χάνεται. Το μέτρο αυτό αποτελεί στυγνό εκβιασμό των φοιτητών και οδηγεί στην καταστολή των αγώνων τους. Επιπλέον η διάρκεια κάθε εξεταστική συρρικνώνεται στις τρεις εβδομάδες οδηγώντας σε περαιτέρω εντατικοποίηση των σπουδών.

Λίστα συγγραμμάτων: Ο διδάσκων υποχρεούται να συντάξει λίστα συγγραμμάτων από τα οποία ο κάθε φοιτητής δικαιούται μόνο ένα. Αυτή η ρύθμιση έρχεται να επιβαρύνει το φοιτητή με το οικονομικό κόστος του επιπλέον συγγράμματος, αφού συνήθως η ύλη δεν καλύπτεται από το παρεχόμενο σύγγραμμα. Επίσης, εντείνεται η αυθαιρεσία των καθηγητών καθώς θα είναι ελεύθεροι να εξετάζουν από περισσότερα συγγράμματα και τίθενται ταξικοί φραγμοί στο πανεπιστήμιο καταργώντας το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα του.

Αλυσίδες μαθημάτων: Ορίζονται μαθήματα η γνώση των οποίων είναι επιστημονικά απαραίτητη για την παρακολούθηση και την επιτυχή εξέταση υποχρεωτικών μαθημάτων ανώτερων εξαμήνων, κάτι που οδηγεί σε εξοντωτικούς ρυθμούς σπουδών.

Τετραετή επιχειρηματικά προγράμματα-Manager:Κριτήριο για τη χρηματοδότηση του πανεπιστημίου θα είναι η ανταποδοτικότητα της εκπαιδευτικής και ερευνητικής του διαδικασίας. Αυτό σημαίνει ότι τετραετή αναπτυξιακά προγράμματα θα συμφωνούνται με το Υπουργείο και το πανεπιστήμιο θα καλείται να προσαρμόσει το πρόγραμμα σπουδών του για ν’ ανταπεξέλθει στις τρέχουσες ανάγκες της αγοράς. Σε διαφορετική περίπτωση, το κράτος θα κάνει περικοπές στη χρηματοδότησή του και το πανεπιστήμιο θα πρέπει από μόνο του να αναζητά οικονομική υποστήριξη από ιδιωτικούς φορείς. Την όξυνση της επιχειρηματικής λειτουργίας του πανεπιστημίου συμπληρώνει η θέσπιση του manager, ο οποίος θα διαχειρίζεται άνευ όρων τα οικονομικά του πανεπιστημίου. Ως αποτέλεσμα θα περιοριστούν τα " ανεπιθύμητα έξοδα " για τη φοιτητική μέριμνα, ενώ θα αυξηθεί η χρηματοδότηση των πιο ανταποδοτικών λειτουργιών του πανεπιστημίου.

Ανταποδοτικές υποτροφίες: Οι φοιτητές που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα θα λαμβάνουν ανταποδοτικές υποτροφίες (σε αντίθεση με τις δωρεάν φοιτητικές παροχές που ίσχυαν μέχρι σήμερα)με την υποχρέωση να προσφέρουν εργασία με " μερική απασχόληση ", καθώς και άτοκα εκπαιδευτικά δάνεια. Τα παραπάνω φυσικά θα παρέχονται ανάλογα με την πρόοδο των σπουδών τους ανά εξάμηνο.

Εφαρμογή της καθολικής ψηφοφορίας για την εκλογή των διοικητικών αρχών των ιδρυμάτων: Το μέτρο αυτό είναι κατ’ επίφαση δημοκρατικό, αφού στη πραγματικότητα ισχυροποιεί το αντιδραστικό όργανο των πρυτάνεων και των προέδρων. Πλέον κάθε απόφασή τους για την προώθηση αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων θα λαμβάνεται στο όνομα του φοιτητικού σώματος από το οποίο εκλέχθηκαν και θα έχει μια επιπλέον νομιμοποίηση.


Δύο χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου πλαίσιο η κυβέρνηση ακόμη προσπαθεί να τον εφαρμόσει κεντρικά. Σήμερα, ωστόσο, έχοντας στη νομοθετική της φαρέτρα τον Πρότυπο Εσωτερικό Κανονισμό (ΠΕΚ), κατορθώνει να περάσει όλες τις αντι-εκπαιδευτικές της μεταρρυθμίσεις μεμονωμένα σε κάποια ιδρύματα κυρίως της περιφέρειας. Ο Κανονισμός αυτός συμπυκνώνει όλες τις πτυχές του νέου νόμου πλαίσιο προσθέτοντας κάποια επιπλέον μέτρα, που στόχο έχουν την περαιτέρω πειθάρχηση του φοιτητικού σώματος και την επιπλέον αντιδραστικοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των σχολών. Συγκεκριμένα, ο ΠΕΚ εκτός από τα παραπάνω μέτρα εισάγει και τη συγκρότηση πειθαρχικών συμβουλίων επαναφέροντας, έτσι, την έννοια της ποινής, η οποία θα περιλαμβάνει από οικονομικά πρόστιμα μέχρι στέρηση
της φοιτητικής ιδιότητας και η επιβολή της θα είναι στην ευχέρεια του κάθε καθηγητή. Το μέτρο αυτό μας πηγαίνει πίσω σtον καιρό της χούντας και έρχεται να ποινικοποιήσει έννοιες, όπως η κατάληψη και η παράσταση διαμαρτυρίας, κάθε μέσου, δηλαδή, προάσπισης των φοιτητικών αναγκών και δικαιωμάτων. Ο ΠΕΚ επανεισάγει, ακόμη, το σύστημα των πιστωτικών μονάδων με βάση το οποίο η λήψη του πτυχίου δε θα εξαρτάται πλέον από την επιτυχή εξέταση συγκεκριμένου αριθμού μαθημάτων, αλλά από τη συγκέντρωση σκόρπιων μονάδων που θα έχουν κατανεμηθεί από τους καθηγητές σε διάφορες δραστηριότητες (σεμινάρια, εργασίες, πτυχία ξένων γλωσσών).Ενισχύεται, έτσι, η ανταγωνιστικότητα μεταξύ των φοιτητών, καθώς και η εξατομίκευση του πτυχίου, το οποίο μετατρέπεται πια σε ατομικό φάκελο δεξιοτήτων.

Παράλληλα με την εφαρμογή του νόμου πλαίσιο, έρχεται η αναγνώριση των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ) και η ισοτίμηση των πτυχίων τους με αυτά της τριτοβάθμιας εκπαίδευση. Μέσα στο καλοκαίρι του 2008 η κυβέρνηση ψήφισε το νόμο για τα ΚΕΣ, ο οποίος υποτίθεται ότι είχε ως στόχο τη θέσπιση κανόνων ίδρυσης και λειτουργίας των ΚΕΣ. Λίγες εβδομάδες όμως αργότερα, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (κοινοτική οδηγία 36/05), που καταδικάζει το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει de facto τα κολλέγια, έρχεται σαν τετελεσμένο και η κυβέρνηση τη χρησιμοποιεί για να παρουσιάσει σαν άμεση ανάγκη την αναγνώριση της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Τα ΚΕΣ των εξειδικευμένων και κατακερματισμένων προγραμμάτων σπουδών, της εντατικοποίησης και πειθάρχησης, της πλήρους έλλειψης φοιτητικού συνδικαλισμού και της πλήρους υπαγωγής της εκπαίδευσης στις ανάγκες της αγοράς και του κεφαλαίου, θα ανταγωνίζονται τα δημόσια πανεπιστήμια, έτσι ώστε να λειτουργούν κι αυτά με τον ίδιο τρόπο και σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Πράγας και της Μπολόνια (δύο κύκλοι σπουδών, διάσπαση πτυχίου, φάκελος ατομικών δεξιοτήτων). Αυτό φυσικά θα γίνεται και υπό το διαρκή φόβο της υποχρηματοδότησης από το κράτος.

Απώτερος στόχος της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης είναι η δημιουργία του νέου μοντέλου εργαζόμενου που χρειάζεται ο καπιταλισμός, δηλαδή ενός εργαζόμενου που θα είναι πειθαρχημένος, αναλώσιμος και χωρίς εργασιακά δικαιώματα κατοχυρωμένα στο πτυχίο του. Επίσης, το πανεπιστήμιο δε θα αρκεί να προετοιμάζει την κερδοφορία του κεφαλαίου, αλλά θα πρέπει να είναι και το ίδιο κερδοφόρο. Αυτό μεταφράζεται στην εισαγωγή οικονομικής ανταποδοτικότητας και επιχειρηματικής λειτουργίας του με βάση τις ανάγκες της αγοράς.

Η απάντησή μας σε όλα αυτά που ετοιμάζουν για εμάς χωρίς εμάς θα είναι ένα ηχηρό ΟΧΙ που θα εκφραστεί μέσα από μαζικά κινήματα!!



Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥΣ ΔΕ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ
ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
ΟΧΙ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ